MG: Je, Matengenezo yalihitajika? Mwandishi wa COG: Martin Luther hakuamini katika ‘Sola Scriptura’

Nadharia 95 za Martin Luther (kupitia Wikipedia)

COGwriter

Katika jarida lake la Oktoba 2025, Mprotestanti Mike Gendron alikuwa na yafuatayo:

Je, Marekebisho Makubwa Yalihitajika Kweli?

Mwezi huu wengi wetu tutaadhimisha miaka 508 ya Matengenezo ya kihistoria. Kwa kusikitisha, wainjilisti wengi wamesahau au kukataa kweli za Injili ambazo Wanamatengenezo wengi walitoa maisha yao wakitetea. Inahuzunisha sana kuona kwamba wengine hata wanasema Matengenezo ya Kanisa yalikuwa ni kosa baya sana na yote yaliyofanya ni kuligawa kanisa. Wengine wanaungana na papa kubadili Matengenezo ya Kanisa na kuwaunganisha Wakristo wote pamoja. Wamekurupuka katika harakati zake za kiekumene kumsaidia kujenga dini yake ya kimataifa. Hii ndiyo sababu hatupaswi kamwe kusahau Matengenezo ya Kanisa na kubaki tukitakaswa na ukweli! Ilikuwa ni wakati wa Matengenezo ya Kanisa kwamba Bwana wetu Mwenye Enzi Kuu alianza kuwaweka wafungwa huru kutoka katika utumwa wa udanganyifu wa kidini pamoja na ukweli wa Neno lake (Yohana 8:31-32).

Wanamatengenezo Walifichua Injili ya Uongo ya Roma

Wanamatengenezo walipokuwa wakikaa katika Neno la Mungu, walitambua kwamba Kanisa Katoliki la Roma lilikuwa limepotosha Injili na, kama matokeo ya kutisha, wote waliohubiri injili hii ya uwongo walilaaniwa (Gal. 1:6-9). Ukatoliki ulikuwa (na bado) unapotosha Injili ya Mungu ya neema pekee, kwa njia ya imani pekee, katika Kristo pekee, kulingana na Maandiko pekee. Walipotosha Injili kwa kuongeza matakwa ya wokovu kutia ndani sakramenti, matendo mema, toharani, msamaha wa dhambi, na kushika sheria. Upotovu huu unaoendelea wa Injili unaendelea kuwaongoza Wakatoliki kwenye njia pana iendayo uharibifu (Mt. 7:13). Bwana wetu Mwenye Enzi Kuu alipofungua macho ya Wanamatengenezo wapate kuona nuru ya Injili, walianza kuitangaza kwa uaminifu na kuwaita Wakatoliki watubu na kumwamini Kristo pekee.

Wanamatengenezo Walifichua Ukuhani Uliokuwa na Dosari wa Rumi

Upotovu wa Roma wa Injili ulijumuisha kutumia ukuhani wake wa uzushi kuendeleza kazi ya ukombozi kwenye madhabahu, licha ya ukweli kwamba Yesu aliimaliza msalabani. Hili lilikuwa ni kukataa moja kwa moja kilio cha ushindi wa Kristo, “Imekwisha” (Yohana 19:30). Wanamatengenezo waligundua kutoka katika Maandiko kwamba Yesu alikufa mara moja, kwa ajili ya dhambi zote, kwa milele na hakuna tena matoleo kwa ajili ya dhambi (Ebr. 10:12, 14, 18). Kwa kuelewa kwamba madhabahu haihitajiki tena, Wanamatengenezo waliibadilisha na kuweka mimbara na Neno la Mungu likawa ndio lengo kuu la ibada ya kuabudu.

Wanamatengenezo Walifichua Uasi wa Rumi

Kanisa Katoliki lilikuwa limeingia katika ukengeufu kwa kufuata mafundisho ya mashetani ambayo yalitia ndani kukataza ndoa na makasisi wake (1 Tim. 4:1-3). Ukatoliki pia ulikubali uwongo wa kwanza wa Shetani katika bustani wakati nyoka alipomwambia Hawa, “Hakika hamtakufa” ikiwa mtavunja amri ya Mungu (Mwa. 3:4). Fundisho hili la kishetani linadumishwa na fundisho la Kanisa Katoliki la dhambi za “dhambi” ambazo hazisababishi kifo, bali ni adhabu ya muda tu katika toharani. Neno la Mungu linatangaza dhambi zote ni za mauti na adhabu yake ni mauti (Rum. 6:23; Eze. 18:4). Ukengeufu wa Kanisa Katoliki ulirekodiwa rasmi na kimantiki katika Baraza la Trent likiwa na laana nyingi zinazowalaani Wakristo kwa kukataa kuamini mafundisho yake ya uzushi.

Marekebisho Makubwa ya Kidini Yalitimiza Nini?

Wanamatengenezo waliliweka upya Neno la Mungu kama mamlaka kuu ya imani. Walitumia maneno Sola Scriptura (Maandiko Pekee) kutangaza kwamba Biblia inatosha na mamlaka kuu juu ya mapapa, mila, na mabaraza ya kanisa (2 Tim. 3:15-16). Hakuna mamlaka ya juu kuliko Mungu wetu na Muumba na Yeye amefunua ukweli kupitia Neno Lake lililopuliziwa. Maandiko yalitumiwa kupima na kusahihisha mamlaka nyingine zote. Wakati wa Matengenezo, lilikuwa ni Neno la Mungu lililohubiriwa na wanadamu wa Mungu, likitiwa nguvu na Roho wa Mungu, ambalo lilizaa watoto wa Mungu, yote kwa ajili ya utukufu wa Mungu.

Huko nyuma mwaka wa 1517, Martin Luther kimsingi alikuwa akichapisha, kwenye ubao, masuala ambayo alihisi kwamba Kanisa la Roma lilihitaji kurekebisha———————95.

Tangu wakati huo, Kanisa la Roma ‘limerekebisha’ takriban masuala hayo yote.

Ndiyo, kabla na baada ya hapo, Kanisa la Roma limekuwa na dosari na masuala mengi (hii imeandikwa katika Kitabu cha bure cha eBook: Beliefs of the Original Catholic Church: Je, kundi la mabaki linaweza kuwa na urithi unaoendelea wa kitume? ).

Cha kusikitisha ni kwamba, Wanamatengenezo HAWAKUAMINI kweli katika kilio chao cha Sola Scriptura , licha ya Martin Luther kukitumia.

Ingawa Martin Luther aliwahi kusema kwamba aliitazama Biblia “kana kwamba Mungu Mwenyewe alisema ndani yake” pia alisema,

Neno langu ni neno la Kristo; kinywa changu ni kinywa cha Kristo” ( O’Hare PF. The Facts About Luther, 1916–1987 reprint ed., pp. 203-204).

[Hasa, alichoandika Martin Luther kwa Kijerumani ni “”Ich bin sehr gewiss, dass mein Wort nitt mein, sondern Christus Wort sei, so muss mein Mund auch des sein, des Wort er redet” (Luther, 682) – pia kilitafsiriwa kama “Nina hakika kwamba si neno langu, bali kinywa changu ni Kristo. maneno”(Maneno ya Mungu – vurugu za uwakilishi. Universitatea din Bucuresti, 2002. http://www.unibuc.ro/eBooks/filologie/meanings/1.htm, Septemba 25, 2003).]

Biblia, katika Warumi 3:28, inasema:

Kwa hiyo twaona kwamba mtu huhesabiwa haki kwa imani pasipo matendo ya sheria.

Martin Luther, katika tafsiri yake ya Kijerumani ya Biblia, aliongeza haswa neno “allein” (Kiingereza ‘peke yake’) kwa Warumi 3:28-neno ambalo halimo katika Kigiriki cha asili. Ona kile ambacho wanazuoni wa Kiprotestanti wamekiri:

Martin Luther angesisitiza tena … kwamba “tumehesabiwa haki kwa imani pekee”, mbali na matendo ya Sheria (Rum. 3:28), akiongeza neno la Kijerumani allein (“peke yake”) katika tafsiri yake ya maandishi ya Kigiriki. 1988, ukurasa wa 64-65).

Marcion  alikuwa mwasi wa karne ya pili ambaye alishutumiwa na P olycarp wa Smirna .

Martin Luther aliripotiwa kusema:

Unaniambia ni mzozo gani mkubwa ambao Wapapa wanafanya kwa sababu neno peke yake halimo katika andiko la Paulo… wanamwambia moja kwa moja: ‘Dk. Martin Luther atakuwa hivyo,’ … nitakuwa hivyo, na ninaamuru iwe hivyo, na mapenzi yangu ni sababu tosha. Ninajua vizuri kwamba neno ‘peke yake’ halimo katika maandishi ya Kilatini au ya Kigiriki (Stoddard J. Rebuilding a Lost Faith. 1922, pp. 101-102; ona pia Luther M. Amic. Discussion, 1, 127).

Kifungu hiki kinapendekeza kwa dhati kwamba Martin Luther aliyaona maoni yake, na si Biblia halisi kama mamlaka ya msingi—dhana ambayo mwandishi huyu ataliita  prima Luther . Kwa “mapapa” analaani Wakatoliki wa Kirumi. Zaidi ya hayo, inabidi ieleweke kwamba wasomi wa Kiprotestanti (kama HOJ Brown) pia wanatambua kwamba Martin Luther alibadilisha maandishi hayo .

Labda ikumbukwe pia kwamba Martin Luther pia alidai kwamba neno “pekee” lilihitajika kwa ajili ya tafsiri katika lugha ya Kijerumani, lakini hiyo ni kweli tu ikiwa mtu anahisi kwamba neno hilo pekee ni lazima liongezwe (kulingana na mtu mmoja niliyeshauriana naye ambaye alisoma Kijerumani). Ukweli ni kwamba Martin Luther kwa makusudi aliongeza neno na wengi kwa huzuni walilitegemea.

Kilio cha pili cha hadhara kwa wafuasi wa Martin Luther kilikuwa ni usemi  sola fide  (imani pekee). Lakini inaonekana kwamba Martin Luther anaweza kuwa alitafsiri kimakusudi Warumi 3:28 kimakosa kwa kusingizia kuwa na eti kuwa na uhalali wa kimaandiko kwa fundisho lake  la imani kamili  .

Pia alifanya mabadiliko mengine katika Warumi. Warumi 4:15 inasema,

… kwa sababu sheria huleta ghadhabu; maana pasipokuwa na sheria hakuna kosa.

Hata hivyo katika tafsiri yake ya Kijerumani, Martin Luther aliongeza neno ‘pekee’ kabla ya neno ‘ghadhabu’ kwa Warumi 4:15 (O’Hare, p. 201).

Labda hii ilikuwa ni kujaribu kuhalalisha msimamo wake wa kudharau sheria.

Martin Luther pia ameshtakiwa kwa kutafsiri vibaya kimakusudi Mathayo 3:2, Matendo 19:18, na maandiko mengine mengi (ibid, p. 200).

Mathayo 3:2 inasema,

“Tubuni, kwa maana ufalme wa mbinguni umekaribia!”

Martin Luther, katika tafsiri yake ya Kijerumani, kulingana na angalau chanzo kimoja cha Kikatoliki, alibadilisha neno ‘tubu’ hadi ‘rekebisha’ au ‘fanya vizuri zaidi’ (ibid, uk. 201), labda ili kuhalalisha msimamo wake kwamba mtu hahitaji kutii sheria za Mungu kwa njia ya toba. Wengine hawakubaliani na hoja hiyo na wanaonyesha kwamba neno la Kijerumani lililochaguliwa linaweza au linapaswa kutafsiriwa kama toba.

Walakini, bila kujali tafsiri (kama sijui Kijerumani cha kutosha kuwa na maoni yenye nguvu), Martin Luther hakuonekana kufundisha toba kali ya kweli kama alivyofundisha.

Uwe mwenye dhambi, na utende dhambi kwa ujasiri, lakini amini kwa ujasiri zaidi. Dhambi haitatuvuta mbali na Yeye, hata kama tutafanya uasherati au kuua maelfu na maelfu ya mara kwa siku (Luther, M. Barua ya Agosti 1, 1521 kama ilivyonukuliwa katika Stoddard, p.93).

Martin Luther alionekana kupuuza kile ambacho Kitabu cha Waebrania kilifundisha:

Maana kama tukifanya dhambi kusudi baada ya kuupokea ujuzi wa ile kweli, haibaki tena dhabihu kwa ajili ya dhambi, bali kuna kuitazamia hukumu yenye kutisha, na ukali wa moto utakaowala wao wapingao (Waebrania 10:26-27).

Biblia katika Matendo 19:18 inasema,

“Na wengi walioamini wakaja wakiungama na kuyasimulia matendo yao…”

Y et kulingana na chanzo kimoja, Martin Luther aliitafsiri, “walikubali miujiza ya Mitume” (O’Hare, p. 201).

Kuna sababu kadhaa zinazowezekana kwa nini Martin Luther alitafsiri kimakusudi Matendo 19:18 kimakosa, lakini jambo la msingi katika makala hii ni kuonyesha kwamba alifanya hivyo.

Jambo lingine la kufanywa ni kwamba kwa kufanya tafsiri zisizo sahihi za Biblia, Waprotestanti wamewapa Wakatoliki wa Kirumi sababu za kuzipuuza (rej. 2 Petro 2:1-3). Hivi ndivyo kasisi mmoja wa Kanisa Katoliki ameandika:

Waungaji mkono wa Uprotestanti walifanya tafsiri zisizo za kweli za Biblia na kuwapotosha watu katika makosa yao kwa yaonekana kuthibitisha kutoka katika “Biblia” (tafsiri zao wenyewe) usahihi wa mafundisho yao. Yote yalikuwa ni udanganyifu, uwongo na unafiki. (Kramer HBL The Book of Destiny. Nihil Obstat: JS Considine, OP, Censor Deputatus. Imprimatur: +Joseph M. Mueller, Askofu wa Sioux City, Iowa, Januari 26, 1956. Chapisha tena Vitabu vya TAN, Rockford (IL), p. 224).

Labda niongeze kwamba mafundisho mengi muhimu yaliyokubaliwa na Waprotestanti yangeeleweka kuwa ya uwongo ikiwa watafsiri wa baadaye wa Kiprotestanti pia hawangefanya tafsiri zao za kimakusudi za sehemu nyingine za Biblia, hasa katika Agano Jipya. Hata hivyo, wengi wanaodai  sola Scriptura  hata katika karne ya 21 hawajui kwamba baadhi ya mambo ambayo wametegemea yametafsiriwa kimakusudi kimakosa.

Martin Luther pia alifundisha,

Na Yohana 1 inasema: “Neno alifanyika mwili,” wakati katika hukumu yetu ingesemwa vyema zaidi, “Neno alifanyika mwili,” au “alifanyika mwili” ( Disputation On the Divinity and Humanity of Christ Februari 27, 1540 iliyoongozwa na Dk. Martin Luther, 1483-1546 iliyotafsiriwa kutoka katika maandishi ya Kilatini WA 39/2, Christopher Brown na 9 p.

Hii inaonekana ili kuhalalisha imani yake kwamba Yesu alikuwa Mungu kamili na mwanadamu kamili alipokuwa duniani.

Kama vile Martin Luther alivyoonyesha kwa usahihi, Yohana 1:14 inasema kwamba “Neno alifanyika mwili”, lakini Yohana 1:14, ikiunganishwa na Wafilipi 2:6-7 inaonyesha kwamba Yesu ‘alijifanya kuwa mtupu’ (tafsiri sahihi ya Kigiriki; ona Green JP. Interlinear Greek-English New Testament, 3rd ed., 1996, p. 607) alipokuwa duniani kwa uungu Wake.

Kama sivyo, hangalijaribiwa kama sisi, kama yeye,

“Kwa maana hatuna kuhani mkuu asiyeweza kuchukuana nasi katika mambo yetu ya udhaifu, bali yeye alijaribiwa sawasawa na sisi katika mambo yote, bila kufanya dhambi” Waebrania 4:15-16.

Hili linajadiliwa zaidi katika makala ya  Ubinitariani .

Biblia katika Luka 10:28 inasema,

“Akamwambia, Umejibu vema; fanya hivi, nawe utaishi” (KJV).

Lakini Martin Luther alifundisha,

Kufanya maana yake ni kuamini—kushika sheria kwa imani. Kifungu katika Mathayo: Fanya hivi nawe utaishi, kinaashiria Amini hivi nawe utaishi. Maneno Fanya hivi, yana maana ya kejeli, kana kwamba Mola wetu Mlezi atasema: Mtafanya kesho, lakini si leo; jaribu tu kuzishika Amri, na majaribu yatakufundisha fedheha ya kushindwa kwako (O’Hare, uk.205).

Ingawa Martin Luther alitaja akaunti ya Mathayo  (iliyo katika Mathayo 19:16-21), nukuu inayozungumziwa ni kutoka kwa Luka 10:28. Ni kwa sababu ya tafsiri hizo potofu za kile ambacho Biblia inasema kwamba Waprotestanti wengi wametupilia mbali ulazima wa kuzishika amri kumi, ingawa wasomi wanakubali kwamba ziliwekwa na Wakristo wa mapema (tafadhali ona makala  Amri Kumi na Kanisa la Kwanza ).

Maoni ya Martin Luther yanaonyesha waziwazi kwamba  alihisi kwamba Yesu alimaanisha kinyume cha yale aliyosema katika Mathayo 19:16 .

“Lakini ukitaka kuingia katika uzima, zishike amri.”

Makala mbili zinazohusiana zinaweza kutia ndani  Yesu Alifundisha Nini Kuhusu Amri Kumi?  na  Tumaini la Wokovu: Jinsi Kanisa la Kweli la Mungu linavyotofautiana na Waprotestanti wengi

Martin Luther alikuwa na maoni tofauti kuhusu vitabu mbalimbali vya Biblia. Hasa, alikuwa na mtazamo duni wa Vitabu vya Waebrania, Yakobo, Yuda na Ufunuo.

The Catholic Encyclopedia  inadai:

Kuhusu Uprotestanti, Waanglikana na Wakalvini walihifadhi Agano Jipya lote. Lakini  kwa zaidi ya karne moja wafuasi wa Luther waliwatenga Waebrania, James, Yuda, na Apocalypse  (Reid, George J. Imenakiliwa na Ernie Stefanik Canon ya Agano Jipya. The Catholic Encyclopedia, Volume III Copyright © 1908 na Robert Appleton Company, November 9, Ofort Reid. STD, Censor Imprimatur +John Cardinal Farley, Askofu Mkuu wa New York).

Martin Luther mwenyewe alikuwa sababu dhahiri kwa nini, kama alivyoandika,

Hadi wakati huu tumekuwa na vitabu vya kweli na vingine vikuu vya Agano Jipya. Wale wanne wanaofuata kutoka nyakati za kale walikuwa na sifa tofauti. Katika nafasi ya kwanza, ukweli kwamba Waebrania si waraka wa Mtakatifu Paulo, au wa mtume mwingine yeyote (Luther, M. Dibaji kwa Waraka wa Waebrania, 1546).

Kuhusu  Kitabu cha Agano Jipya cha Waebrania  Martin Luther alisema,

Si lazima kushangaa mtu kupata hapa vipande vya mbao, nyasi, na majani (O’Hare, p. 203).

Pia aliandika,

Waraka wa Mtakatifu Yakobo kwa kweli ni waraka wa majani … kwa kuwa hauna chochote kuhusu asili ya injili kuihusu” (Luther, M. Dibaji ya Agano Jipya, 1546).

na

Katika nafasi ya kwanza ni kinyume kabisa na Mtakatifu Paulo na Maandiko mengine yote katika kutaja kuhesabiwa haki kwa matendo…Mbali na hilo, anakusanya mambo pamoja kwa fujo kiasi kwamba inaonekana kwangu lazima alikuwa mtu mwema, mcha Mungu, ambaye alichukua misemo michache kutoka kwa wanafunzi wa mitume na hivyo kuitupa kwenye karatasi. Au labda iliandikwa na mtu fulani kwa msingi wa mahubiri yake (Luther, M. Dibaji ya Nyaraka za Mtakatifu Yakobo na Mt. Yuda, 1546).

Kumbuka kwamba Yakobo alikuwa ndugu wa kambo wa Yesu (cf. Wagalatia 1:19; ona pia Jamaa za Yesu ), na Martin Luther hakuheshimu sehemu yake ya Biblia.

Cha kufurahisha, Waraka wa Yakobo ndio mahali pekee katika Biblia pa kutumia neno ‘imani pekee’:

Mwaona basi ya kuwa mtu huhesabiwa haki kwa matendo, wala si kwa imani peke yake (Yakobo 2:24).

Mtu angelazimika kudhani kwamba ukweli kwamba Yakobo 2:24 ilipingana na mafundisho ya Martin Luther  ingekuwa  sababu kuu iliyomfanya apunguze kitabu hiki cha Biblia.

Wasomi wa Kiprotestanti wametambua kwamba Martin Luther alimshughulikia James vibaya kama walivyoandika:

Mwanamatengenezo mkuu Martin Luther … hakuwahi kujisikia vizuri kuhusu Waraka wa Yakobo … Luther alienda mbali alipomweka Yakobo katika nyongeza ya Agano Jipya. (Radmacher ED mhariri mkuu. The Nelson Study Bible. Thomas Nelson Publishers, Nashville, 1997, p. 2107)

Martin Luther alifundisha,

Kuhusu waraka wa Mt. Yuda, hakuna anayeweza kukataa kwamba ni dondoo au nakala ya waraka wa pili wa Mtakatifu Petro…Kwa hiyo, ingawa ninathamini kitabu hiki, ni waraka ambao hauhitaji kuhesabiwa miongoni mwa vitabu vikuu vinavyopaswa kuweka misingi ya imani (Luther, M. Dibaji ya Nyaraka za Mtakatifu Yakobo na Mt. 154, Yuda).

Kwangu mimi, Yuda haisikiki kuwa sawa na 2 Petro, lakini ikiwa hata ni hivyo, je, inapaswa kupunguzwa? Labda Martin Luther aliipunguza kwa sababu inaonya watu:

…kushindana kwa bidii kwa ajili ya imani waliyokabidhiwa watakatifu mara moja tu (Yuda 3).

Na hili, la kusikitisha, si jambo ambalo Martin Luther alilifanya kweli (ingawa wakati fulani alifanya jitihada fulani kuelekea hilo).

Labda hakuna maandishi yoyote ya Martin Luther kwenye Biblia ambayo ni makali kama yale aliyoandika kuhusu “Ufunuo wa Yesu Kristo” (Ufunuo 1:1). Hasa aliandika,

Kuhusu kitabu hiki cha Ufunuo wa Yohana…Nimekosa zaidi ya jambo moja katika kitabu hiki, na kinanifanya nifikirie kuwa si cha kitume wala cha kinabii …  siwezi kutambua kwa vyovyote kwamba Roho Mtakatifu ndiye aliyekitayarisha.  Zaidi ya hayo anaonekana kwangu kuwa anaenda mbali sana wakati anapokisifu kitabu chake mwenyewe sana-hakika, zaidi ya vile vitabu vingine vitakatifu vinavyofanya, ingawa ni muhimu zaidi – na anatisha kwamba kama mtu yeyote akiondoa kitu chochote kutoka kwake, Mungu atamwondolea, nk. Tena, wanastahili kubarikiwa wale wanaoshika yaliyoandikwa katika kitabu hiki; na bado hakuna anayejua hiyo ni nini, na kusema chochote juu ya kuitunza. Hii ni sawa na kwamba hatukuwa na kitabu kabisa. Na kuna vitabu vingi bora zaidi vinavyopatikana kwa ajili yetu vya kutunza … Roho yangu haiwezi kujitosheleza kwenye kitabu hiki. Kwangu mimi hii ni sababu tosha ya kutoifikiria sana: Kristo hafundishwi wala hajulikani ndani yake” (Luther, M. Dibaji ya Ufunuo wa Mtakatifu Yohana, 1522).

Mafunzo ya Martin Luther ya kabla ya ukristo ni hatari kwa wale wanaoishi katika karne ya 21 (ona  The Dangerous Rise of Preterists ; pia kuna video ya mahubiri inayohusiana inayoitwa  Preterism: You’ve Gotta Be Kidding…Right? ).

Maoni ya Martin Luther juu ya Ufunuo yanaweza kuwa sehemu ya kwa nini hakukubali milenia na mafundisho mengine ya kinabii. Marcion aliyeasi pia alikataa Kitabu cha Ufunuo na milenia ( Tertullian. Against Marcion, Kitabu IV, Sura ya 5). Kauli ya Martin Luther kwamba “Kristo hafundishwi wala hajulikani ndani yake” ni ya ajabu kwani sehemu kubwa ya Kitabu cha Ufunuo ina nukuu za maneno ya Yesu, pamoja na Yeye ndiye aliyemwambia Yohana mara kwa mara aandike katika kitabu kile alichokiona (Ufunuo 1:9-11,19) pamoja na jumbe mbalimbali (Ufunuo 2:1,8,18; 3:1,7, 14).

Kupunguza kwa Martin Luther kwa unabii ni hatari kwa wafuasi wake wanaoishi katika karne ya 21. Ona kwamba Kitabu cha Ufunuo kinafundisha:

10 … Mwabudu Mungu! Kwa maana  ushuhuda wa Yesu ni roho ya unabii . ( Ufunuo 19:10 )

Waprotestanti wengi hawaonekani kukubali sehemu iliyoandikwa kwa herufi nzito hapo juu.

Sababu nyingine ambayo Martin Luther huenda hakuweza kuafiki Ufunuo huu wa Yesu Kristo ni kwa sababu alikiuka onyo hili waziwazi.

Kwa maana namshuhudia kila mtu ayasikiaye maneno ya unabii wa kitabu hiki, Mtu ye yote akiyaongeza, Mungu atamwongezea hayo mapigo yaliyoandikwa katika kitabu hiki; na mtu ye yote akiondoa katika maneno ya unabii wa kitabu hiki, Mungu atamwondolea sehemu yake katika kitabu cha uzima, na katika ule mji mtakatifu, na katika mambo yaliyoandikwa katika kitabu hiki (Ufunuo 22:18-19).

Martin Luther aliondoa kitabu hiki kupitia maoni yake juu yake, na huyu ndiye Martin Luther ambaye (kama inavyoonyeshwa hapo awali katika makala hii) aliongeza maneno kwenye Biblia ambayo hayakuwepo.

Zaidi juu ya maoni yake yanayopinga Biblia yanaweza kupatikana katika makala: Sola Scriptura  au  Prima Luther?  Martin Luther Aliamini Nini Hasa Kuhusu Biblia?

Kwa kadiri Uprotestanti wenyewe unavyosema, hakuna Wakristo wa mapema waliofuata jambo lolote linalofanana na Uprotestanti wa kisasa.

Hiyo imeandikwa katika Kitabu cha kielektroniki kisicholipishwa ambacho tunacho.

Kwa wale wanaopendezwa na ambao pia wangependa kuamini Biblia, angalia Kitabu-elektroniki cha bure: Matumaini ya Wokovu: Jinsi Kanisa Linaloendelea la Mungu Linavyotofautiana na Uprotestanti .

Viongozi wa awali wa Kiprotestanti, kama vile Martin Luther na John Calvin hawakuamini (au kutenda) sola Scriptura .

Kwa kweli, yeyote anayefanya hivyo, kwa kweli hangekuwa Mprotestanti, bali sehemu ya Kanisa la Mwenyezi Mungu.

Hilo ni jambo ambalo Waprotestanti wanaofikiri wanaamini Biblia wanapaswa kuzingatia na kulichunguza kwa sala.

Wale wanaopenda kujifunza zaidi wanapaswa kuzingatia kujifunza yafuatayo:

Tumaini la Wokovu: Jinsi Kanisa Linaloendelea la Mungu Linavyotofautiana na Uprotestanti CCOG SI ya Kiprotestanti. Kitabu hiki kisicholipishwa cha mtandaoni kinaeleza jinsi Kanisa la kweli la Mungu linavyotofautiana na Waprotestanti wa kawaida/mapokeo. Mahubiri kadhaa yanayohusiana na kitabu cha bure yanapatikana pia: Historia ya Kiprotestanti, Wabaptisti, na CCOG ; Mprotestanti wa Kwanza, Amri ya Mungu, Neema, & Tabia ; Agano Jipya, Martin Luther, na Canon ; Ekaristi, Pasaka, na Pasaka ; Maoni ya Wayahudi, Makabila Yaliyopotea, Vita, & Ubatizo ; Maandiko dhidi ya Mapokeo, Sabato dhidi ya Jumapili ; Ibada za Kanisa, Jumapili, Mbinguni, na Mpango wa Mungu; Wabaptisti wa Siku ya Saba/Waadventista/Wamesiya: Waprotestanti au COG? ; Ufalme wa Milenia wa Mungu na Mpango wa Mungu wa Wokovu ; Misalaba, Miti, Zaka, na Nyama najisi ; Uungu na Utatu ; Kukimbia au Kunyakuliwa? ; na Uekumene, Rumi, na Tofauti za CCOG .
Historia ya Ukristo wa Mapema Je, unafahamu kwamba kile ambacho watu wengi huamini si kile ambacho kilitokea kwa kanisa la kweli la Kikristo? Je! unajua kanisa la kwanza liliwekwa wapi? Je! unajua mafundisho ya kanisa la kwanza yalikuwa yapi? Je, imani yako kweli inategemea ukweli au maelewano?
Kufanana na Kutofautiana kati ya Martin Luther na Herbert W. Armstrong Makala haya yanaonyesha kwa uwazi baadhi ya tofauti za kimafundisho kati ya hizi mbili. Kwa wakati huu wa tofauti za kimafundisho na mwelekeo wa wengi kukubali vipengele fulani vya Uprotestanti, makala inapaswa kusaidia kufafanua kwa nini Kanisa la kweli la Mungu SI la Kiprotestanti. Je! unajua kweli kile ambacho Mwanamatengenezo Mprotestanti Martin Luther alifundisha na je, unapaswa kufuata mfano wake wa kimafundisho? Hapa kuna video ya mahubiri inayohusiana: Martin Luther na Herbert Armstrong: Wanamageuzi wenye Tofauti .
Je! Harakati ya Kuchanganya Imani Kutaongoza Kwenye Amani au Uharibifu wa Ghafla? Je, vuguvugu la madhehebu mbalimbali litaleta amani ya kudumu au linaonywa dhidi yake? Mahubiri ya video yanayohusiana na hayo ni: Je, Vuguvugu la Dini Mbalimbali litaongoza kwenye Vita vya Kidunia vya Tatu? na mahubiri ya video yanapatikana pia: Je, Unajua Kwamba Babeli Inaundwa?
Sola Scriptura au Prima Luther? Martin Luther Aliamini Nini Hasa Kuhusu Biblia? Ingawa anajulikana kwa mafundisho yake ya sola ya Maandiko , je, maandishi ya Martin Luther kuhusu Biblia yalidokeza kwamba alihisi kwamba Luther ndiye mamlaka yake kuu? Taarifa kutoka kwake kubadilisha na/au kupunguza vitabu 18 vya Biblia zimejumuishwa. Je , kweli unataka kujua ukweli? Kuinuka kwa Hatari kwa Waamini Watangulizi Je, Dhiki Kuu Imekwisha? Wakristo wa mapema walikuwa na maoni gani? Kwa nini mtazamo wa preterist ni hatari? Video ya mahubiri inayohusiana inaitwa Preterism: You’ve Gotta Be Kidding…Right? Jihadharini: Waprotestanti Wanaenda Kuelekea Uharibifu wa Kiekumene! Ni nini kinaendelea katika ulimwengu wa Kiprotestanti? Je, Waprotestanti wanarudi kwenye ‘kanisa lao mama’ huko Roma? Je, Biblia inaonya kuhusu hili? Je, ni mipango na unabii gani wa Kikatoliki unaohusiana na hili? Je, Uprotestanti umeangamia? Tazama pia Mpango wa Amani wa Baraza la Makanisa Ulimwenguni . Kanisa la Kikristo la Kweli Leo liko wapi?
Kijitabu hiki kisicholipishwa cha pdf mtandaoni kinajibu swali hilo na kinajumuisha thibitisho 18, dalili, na ishara za kutambua kanisa la kweli dhidi ya kanisa la uongo la Kikristo. Pamoja na uthibitisho 7, dalili, na ishara kusaidia kutambua makanisa ya Laodikia. Mahubiri yanayohusiana yanapatikana pia: Kanisa la Kikristo la Kweli liko wapi? Hapa kuna kiunga cha kijitabu katika lugha ya Kihispania: ¿Dónde está la verdadera Iglesia cristiana de hoy? Hiki hapa kiungo katika lugha ya Kijerumani: WO IST DIE WAHRE CHRISTLICHE KIRCHE HEUTE? Hiki hapa ni kiungo katika lugha ya Kifaransa: Où est la vraie Église Chrétienne aujourd’hui?
Historia Inayoendelea ya Kanisa la Mwenyezi Mungu Kijitabu hiki cha pdf ni muhtasari wa kihistoria wa Kanisa la kweli la Mwenyezi Mungu na baadhi ya wapinzani wake wakuu kuanzia Matendo 2 hadi karne ya 21. Viungo vinavyohusiana vya mahubiri ni pamoja na Historia Inayoendelea ya Kanisa la Mwenyezi Mungu: c. 31 hadi c. 300 AD . na Historia Inayoendelea ya Kanisa la Mwenyezi Mungu: Karne za 4-16 na Historia Inayoendelea ya Kanisa la Mwenyezi Mungu: Karne za 17-20 . Kijitabu hiki kinapatikana kwa Kihispania: Continuación de la Historia de la Iglesia de Dios , Kijerumani: Kontinuierliche Geschichte der Kirche Gottes , Kifaransa: L Histoire Continue de l Église de Dieu na Ekegusii Omogano Bw’ekanisa Ya Nyasae Egendererete .